Yetersiz vitamin alımı sonucunda metabolizmadaki bozukluklara bağlı olarak çeşitli organların fonksiyonlarında yetersizlikler ortaya çıkar. Bu yetersizlikler akut ve kronik hastalıkların seyrini etkiler, ağırlaştırarak ölümlere neden olabilir. Vitaminlerin vücutta kullanımını engelleyen bir sağlık sorunu ya da besin alımında bir kısıtlamanın olmadığı durumlarda, D vitamini dışındaki vitamin ve mineral ihtiyacı, iyi planlanmış bir beslenme ile sağlanabilir.
A VİTAMİNİ NEDİR? A VİTAMİNİNİN FAYDALARI NELERDİR? A VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ NASIL ANLAŞILIR?
Görme, büyüme, üreme, embriyo gelişmesi, kan yapımı, bağışıklık sistemi ve doku hücresi farklılaşmasında gerekli bir vitamindir. A vitamini vücutta depo edilen bir vitamindir. Bu nedenle yetersizlik belirtileri, uzun süre A vitamini alınmadığında görülür. Yetersiz ve dengesiz beslenenlerde ve büyümenin hızlı olduğu çocukluk, gebe ve emziklilik dönemlerinde sorun ortaya çıkar.
A VİTAMİNİ HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?
Hayvansal kaynaklardan karaciğer, balık yağı, süt, tereyağı, yumurta gibi; bitkisel kaynaklardan en çok sarı turuncu koyu yeşil yapraklı sebzeler ile sarı ve turuncu meyvelerde bulunur.
D VİTAMİNİ NEDİR? D VİTAMİNİNİN FAYDALARI NELERDİR? D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ NASIL ANLAŞILIR?
D vitamininin en iyi kaynağı güneş ışığıdır. Güneşle teması az olan bireylerde D vitamini yetersizliği sonucu oluşan kemik erimesi (osteoporoz) daha yaygın görülür.
D VİTAMİNİ HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?
Balık yağı, balık, karaciğer, yumurta sarısı, tereyağıdır.
E VİTAMİNİ NEDİR? E VİTAMİNİNİN FAYDALARI NELERDİR? E VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ NASIL ANLAŞILIR?
Hücre yıkımını engelleyerek yaşlılığın geciktirilmesi, kalp-damar sağlığının korunması, kanserden korunma, iyi huylu kolesterolün yüksek olmasını sağlama, bağışıklık sisteminin güçlenmesi, zihinsel fonksiyonların sürdürülmesinde görevlidir.
E VİTAMİNİ HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?
Bitkisel yağlar, tahıl taneleri, buğday özü, yeşil yapraklı sebzeler, yağlı tohumlardır.
K VİTAMİNİ NEDİR? K VİTAMİNİNİN FAYDALARI NELERDİR? K VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ NASIL ANLAŞILIR?
Kanın pıhtılaşma etmeni olarak tanımlanır. Günlük yiyeceklerimizde yeteri kadar bulunduğu ve kalın bağırsakta bakterilerce yapıldığı için yetersizliğinde oluşan bir hastalık tanımlanmamıştır. K vitamini eksikliği yeterli beslenilmediği taktirde ortaya çıkar ve kan yeterince pıhtılaşmaz. Özellikle yeni doğan bebeklerde bağırsak bakterilerinin bazıları olmadığından risk altındadırlar.
K VİTAMİNİ HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?
Ispanak ve benzeri yeşil yapraklı sebzeler, karaciğer, kuru baklagiller ve balıklardır.
B1 VİTAMİNİ NEDİR? B1 VİTAMİNİNİN FAYDALARI NELERDİR? B1 VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ NASIL ANLAŞILIR?
En önemli enerji kaynakları olan karbonhidratlardan enerji yapımında görevlidir. B1 vitamini eksikliğinde kalp yetmezlikleri, ritim bozuklukları ve sindirim sistemi hastalıkları görülebilir.
B1 VİTAMİNİ HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?
Karaciğer ve diğer organ etleri, et, süt, kuru baklagiller, tahıllar (buğday, mısır, pirinç), ceviz, fındık, yumurtadır.
B2 VİTAMİNİ NEDİR? B2 VİTAMİNİNİN FAYDALARI NELERDİR? B2 VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ NASIL ANLAŞILIR?
B2 vitamini sağlıklı bir sinir sistemi için gereklidir. Işığa duyarlı olması nedeniyle riboflavin bulunan yiyecekler ışıkta bekletilmemeli, suda eriyen bir vitamin olduğu içinde sebzelerin pişirilme suyu ve yoğurdun suyu dökülmemelidir. B2 vitamini eksikliğinde kilo kaybı, deride yara oluşumu ve göz problemleri görülebilir.
B2 VİTAMİNİ HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?
Karaciğer, et, süt ve ürünleri, yumurta, peynir, balık, yeşil yapraklı sebzeler ve tahıllardır.
B6 VİTAMİNİ NEDİR? B6 VİTAMİNİNİN FAYDALARI NELERDİR? B6 VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ NASIL ANLAŞILIR?
Kalp-damar sağlığının korunması, felç ve diğer hareket kısıtlılığı durumlarından korunma, zihinsel fonksiyonların sürdürülmesinde görevlidir. B6 vitamini eksikliğinde anemi, egzama ve kas kasılmaları görülebilir.
B6 VİTAMİNİ HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?
Et, karaciğer, tam tahıllar, kurubaklagiller ve mayada bulunur.
B12 VİTAMİNİ NEDİR? B12 VİTAMİNİNİN FAYDALARI NELERDİR? B12 VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ NASIL ANLAŞILIR?
B12 vitamini suda eriyen bir vitamindir. Kalp-damar sağlığının korunması, kan hücrelerinin yapımı, zihinsel fonksiyonların sürdürülmesi, karaciğer hastalıklarından korunma, sinir sistemi fonksiyonlarının sürdürülmesini sağlar. B12 yetersizliği durumunda sinir sistemi bozuklukları görülebilir.
B12 VİTAMİNİ HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?
Et ve ürünleri, süt ve ürünleri, balık ve yumurtada bulunur. B12 vitamini bitkisel besinlerde bulunmaz.
C VİTAMİNİ NEDİR? C VİTAMİNİNİN FAYDALARI NELERDİR? C VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ NASIL ANLAŞILIR?
C vitamini hava ile temasla kolay okside olur, suda erir, ekşi tattadır, ışıkla temasta rengi koyulaşır, ısıya dayanıksız bir vitamindir. Deposu olmadığı için günde 3 öğün şeklinde besinlerle birlikte alınmalıdır. Böylelikle demir yetersizliği anemisinin önlenmesi de mümkün olur. C vitamini eksikliğinde diş etlerinde şişme, eklemlerde şişme, kansızlık, yorgunluk,iştahsızlık, inme ve kalp hastalıkları görülebilir.
C VİTAMİNİ HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?
Kuşburnu, kırmızı biber, yeşilsivri biber, koyu yeşil yapraklı sebzeler, portakal, limon gibi turunçgillerdir.
FOLİK ASİT NEDİR? FOLİK ASİDİN FAYDALARI NELERDİR? FOLİK ASİT EKSİKLİĞİ NASIL ANLAŞILIR?
Folik asit, b grubundan suda çözünen bir vitamindir. Kan hücrelerinin yapımı, zihinsel fonksiyonların sürdürülmesi, kalp-damar sağlığının korunmasında görevlidir. Gebelik öncesi besin takviyesi ve ilave folik asit ilaçları ile, folik asit eksikliğinden meydana gelen sorunların aşılabileceğini göstermektedir. Folik asit eksikliğinde kansızlık, yorgunluk ve nefes darlığı görülebilir.
FOLİK ASİT HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?
Taze yeşil yapraklı sebzeler,brokoli, portakal, avokado,maya, karaciğer, kuru baklagiller, tam tahıllar,fındık ve cevizdir.
Bazı vitaminlerin gereksinimden fazla alınması zehirlenmelere neden olabileceği için vitamin ve mineral destekleri, yalnızca diyetisyen ya da hekimin önerisi ile alınmalı, zorunluluk olmadıkça ihtiyaç doğal kaynaklar olan besinlerden sağlanmalıdır.